جمله واره ها (Noun Clause):

این جملات همانند جملات کامل دارای فعل و فاعل مستقل هستند با این تفاوت که معنی آنها ناتمام بوده و همواره با یک کلمه ربط شروع می‌شوند.
مثال:

– that he works hard.
(.که او به سختی کار می کند)
– when they informed me.
(.هنگامی که آنها من را مطلع ساختند)
– because he was clever.
(.زیرا که او زیرک بود)

همانطور که ملاحظه می‌کنید جمله‌واره‌های فوق همگی دارای فعل و فاعل بوده ولی در عین حال معنی آنها ناتمام می‌باشد؛ زیرا همۀ آنها با کلمه ربط شروع می‌شوند.

در زبان انگلیسی سه دسته جمله واره یا clause وجود دارد. جمله واره اسمی، جمله‌ واره توصیفی و جمله‌ واره قیدی. در این مطلب به شرح ‌جمله واره های اسمی (noun clauses) می‌پردازیم.

جمله واره های اسمی معمولا نقش فاعل و یا نقش مفعول جمله را دارا می باشند.

انواع noun clause ها:

الف- جمله واره های اسمی در نقش فاعل

That he arrived on time (فاعل) surprised (فعل) me (مفعول).
(.این که او سر وقت رسید من را متعجب ساخت)

در مثال فوق فاعل جمله یک جمله‌وارۀ اسمی است که خود دارای فعل و فاعل مستقل می‌باشد. برای درک بهتر چنین جملاتی لازم است تا فعل اصلی (فعلِ جمله واره مستقل) را از فعل فرعی (فعلِ جمله واره وابسته) تشخیص دهیم. در این جمله فعلی اصلی surprised می‌باشد؛ بنابراین بخشی که قبل از آن آمده فاعل جمله و هر چه بعد از آن آمده مفعول جمله می‌باشد.

What he discovered (فاعل) helped (فعل) millions of people (مفعول).
(.چیزی که او کشف کرد به میلیون‌ها انسان کمک کرد)

در این مثال نیز فاعل جمله یک جمله‌واره اسمی است و فعل جمله اصلی helped می‌باشد.

جمله‌ واره‌ های اسمی با کلمات ربطی نظیر نمونه‌های زیر ساخته می‌شوند.

that (که) whether= if (که آیا) why (چرا) what (چیزی که) when (وقتی که)
where (جایی که) whatever (هر چیزی که) whenever (هر وقتی که) wherever (هر جایی که)
who (کسی که) whom (کسی که) which (کدام) whoever (هر کسی که) whomever (هر کسی که)
whichever (هر کدام که) how (چطور)

به مثال‌های زیر توجه کنید:

Where he hid the money (فاعل) will be discovered (فعل) soon (قید).
(.جایی که او پول را پنهان کرده است به زودی کشف خواهد شد)

How he passed the test (فاعل) amazed (فعل) everyone (مفعول).
(.این که او چطور در امتحان قبول شد همه را متحیر کرد)

نکته مهم:
جملاتی که فاعل آنها جمله‌واره اسمی است به شکل دیگری قابل بازنویسی هستند. در این حالت جمله با ضمیر it شروع شده و جمله‌واره اسمی به انتهای جمله منتقل می‌شود.
مثال:

Who she works for is a mystery.
It is a mystery who she works for.

(.این که برای چه کسی کار می‌کند یک راز است)

Why he got is so angry is not clear.
It is not clear why he got so angry.

(.این که چرا عصبانی شد مشخص نیست)

ب- جمله واره‌های اسمی در نقش مفعول
نکته بسیار مهم هنگام استفاده از جمله‌ واره‌ های اسمی در نقش مفعول این است که نباید حالت جمله سوالی باشد. این نکته در جمله‌واره‌های اسمی در نقش فاعل نیز صدق می‌کند. در تمامی مثال‌های فوق جمله‌واره‌های در نقش فاعل، حالت سوالی نداشتند.

مثال:

where does he live I don’t remember.

I (فاعل) don’t remember (فعل) where he lives (مفعول).

Do you know what month is it?
Do you (فاعل) know (فعل) what month it is (مفعول)?

جملات اول و سوم به این علت که مفعولشان حالت سوالی دارد نادرست می‌باشند.

نکات مهم:
whether و if هر دو به معنای «که آیا» می‌باشند که در جمله‌واره‌های در نقش مفعول به کار می‌روند. اما در نقش فاعلی فقط از whether استفاده می‌شود.
مثال:

We don’t know whether/if he is a dentist or not (مفعول).
Whether he is a dentist or not (فاعل) is not yet clear.
If he is a dentist or not is not yet clear

کلمات ربط زیر هم نقش کلمه ربط و هم نقش فاعل جمله واره اسمی را دارند.

whoever who whatever what

مثال:

I don’t know who has written the letter.

(.من نمی دانم چه کسی این نامه را نوشته است)

در جمله واره فوق who هم نقش کلمه ربط و هم نقش فاعل جمله واره را دارد.

Whatever happend last night is not important.

(.هر آنچه دیشب اتفاق افتاد مهم نیست)

در جمله واره فوق whatever هم نقش کلمه ربط و هم نقش فاعل جمله واره را دارد.